این روزها داشتن کارمندانی با التزام کاری آرزوی هر مدیری است. زمانی که کارمندان به کار خود علاقه‌مند باشند و با عشق وظایف کاری خود را انجام دهند و به کار خود دلبسته باشند، باعث می‌شود از کار خود خسته نشوند و بیشتر کار کنند. این دلبستگی به شغل حتی باعث افزایش تمرکز کارمندان هم می‌شود و کارمندان سعی می‌کنند از حاشیه‌های کاری دوری کنند و رضایت شغلی بیشتری هم خواهند داشت.
در نهایت کارمندی که به کار خود تعلق خاطر داشته باشد، می‌تواند آن را بهتر و سریع‌تر یاد بگیرد و پیشرفت‌های شغلی بسیاری را تجربه کند. بنابراین اهمیت دلبستگی شغلی برای سازمان‌ها غیرقابل چشم پوشی است. زیرا کارمندان و کارکنانی که به شغل خود دلبسته باشند نه تنها باعث رضایت شغلی خودشان می‌شود بلکه باعث رشد و توسعه بیشتر سازمان‌ها هم می‌شوند.
در مقاله دلبستگی شغلی چیست قرار است به طور کامل در خصوص این مسئله صحبت کنیم و در نهایت نحوه تقویت چنین مهارتی در کارمندان توسط واحد منابع انسانی با شرکت در دوره منابع انسانی معتبر را نیز ذکر کنیم.
دلبستگی شغلی چیست؟
به حالتی روانشناختی در کار که در آن یک شغل یا سمت سازمانی نقش مرکزی را در هویت و شخصیت یک کارمند پیدا می‌کند، دلبستگی شغلی می‌گویند. از دیدگاه سازمانی، این ویژگی و خصوصیت به عنوان عاملی برای انگیزه کارمندان و افزایش رشد و بهره‌وری در نظر گرفته شده است. از دیدگاه فردی و شخصی نیز دلبستگی کاری عاملی برای انگیزه، عملکرد، رشد شخصی و رضایت در محیط کار به شمار می‌رود.
اهمیت دلبستگی شغلی
درگیر کردن و عجین کردن کارمندان و کارکنان به صورت عمیق در کار و مسئولیت‌هایشان، مدیریت استعداد و در نهایت تبدیل آن به یک تجربه کاری معنادار، مورد قبول و رضایت بخش به اثربخشی، بهره‌وری و تقویت روحیه سازمانی کمک بسیار زیادی می‌کند. اشخاص زمانی عمیقاً درگیر مشاغل خود می‌شوند که در آن‌ها پتانسیل ارضای نیازهای روانشناختی برجسته‌ای همچون رشد، معنا، موفقیت، شناخت، امنیت و… را بتوانند درک کنند.
دلبستگی کاری با ایجاد انگیزه در کارمندان برای سعی و تلاش بیشتر، استفاده از خلاقیت آن‌ها برای حل مسائل و مشکلات شرکت یا سازمان و کار هوشمندانه، علاوه بر اینکه عملکرد کاری آن‌ها را افزایش می‌دهد، باعث تقویت و بهبود عملکرد آن‌ها نیز می‌شود. ترویج دلبستگی کاری به طور صحیح و موثر می‌تواند کلید مزیت رقابتی در بازار کار برای شرکتها و سازمان‌ها باشد. بنابراین می‌توان گفت دلبستگی شغلی اهمیت بسیار زیادی برای سازمان و کارکنان سازمان دارد و نادیده گرفتن آن غیرممکن است.
مولفه‌های دلبستگی شغلی
مولفه‌های دلبستگی شغلی شامل وارد زیر می‌شوند:
- شخصیت و ویژگی‌های فردی کارمندان: اشخاصی که دارای خصوصیات و ویژگی‌های شخصیتی خاصی همانند منبع کنترل درونی، نیاز به موفقیت، تایید اخلاق کاری هستند، مسلما بیشتر از افراد دیگر مستعد درگیر شدن در شغل و کار خود هستند.
- ساختار سازمانی
- نحوه طراحی شغل
- جو و فضای سازمانی
- شیوه رفتار نظارتی و سبک مدیریتی و قوانین انضباطی در سازمان (درمورد مدل های مدیریت منابع انسانی در این مقاله از برنادل بخوانید)
تعلق خاطر کاری چیست؟
به آن نگرش و احساسی که در میان کارکنان سازمان یا شرکت وجود دارد و باعث علاقه‌مندی و انگیزش کاری کارمندان می‌شود، تعلق خاطر کاری می‌گویند.
افرادی که به شغل و کار خود تعلق خاطر دارند، دارای عزت نفس و انگیزه درونی بسیار بالایی هستند و به اخلاق کاری منطبق با این دیدگاه که کسب تجربه کاری به خودی خود ارزش بسیار زیادی دارد، ایمان دارند و از آن پیروی می‌کنند. با این وجود از نظر جمعیتی، دلبسته بودن به شغل به سن، جنسیت، تحصیلات، مدت زمان خدمت در سازمان یا میزان حقوق بستگی ندارد. اشخاصی که به کار خود تعلق خاطر دارند، کار و شغل خود را معنادار و چالش برانگیز می‌دانند.
افرادی که دارای این خصوصیت و ویژگی هستند در کارهای پیچیده با به کارگیری مهارت‌های خلاقانه و مختلف کار می‌کنند و واحدهای کاملی از کار را تا پایان ساعت کاری خود انجام می‌دهند. آن‌ها روابط مثبت خود را با سرپرستان و مدیرانی که بازخورد عملکردی کافی برای آن‌ها ارائه می‌دهند، حفظ می‌کنند. فراتر از تعهد به شغل، افرادی که به شغل خود دلبستگی دارند، به شدت متعهد به کار و پیشرفت شغلی هستند.
رضایت شغلی افرادی که به شغل خود دلبسته هستند و به آن تعلق خاطر دارند حتی در زمانی که سرپرستشان نسبت به آن‌ها بی توجه باشد غالب است. کارمندانی که از درگیری شغلی برخوردار هستند، بیشتر از کارمندان دیگر تمایل دارند پیوندهای عاطفی قوی با سازمان داشته باشند. در نتیجه کمتر از سایر کارکنان به ترک سازمان و کار خود فکر می‌کنند.
مولفه‌های تعلق خاطر کاری
نحوه تفکر کارمندان نسبت به ویژگی‌های محیط کاری خود در ارتباط با اهداف، ارزش‌ها و نگرانی‌های آن‌ها برای رفاه و ایمنی فردی در میزان دلبستگی آن‌ها به شغلشان تاثیرگذار است. برخی از مولفه‌های تعلق خاطر کاری برای کارمندان سازمان‌ها عبارتند از:
- ایمنی روانشناختی
- معنادار بودن
معمولاً کارکنان و کارمندان تمایل دارند محیط و فضای کاری خود را برای دستیابی به نیازها، آرزوها و اهدافشان مساعد بدانند تا جایی که بتوانند آن را از نظر روانی کاملاً ایمن و معنادار تجربه کنند. ادراکات و تصورات کارمندان از محل کار به عنوان یک مکان ایمن و معنادار به طور قوی و مثبت با هم همبستگی دارند و هر دو به شدت با میزان تعلق خاطر کاری و سعی و تلاش کارمندان در شرکت مرتبط هستند.
ایمنی روانی در شرکت
اطمینان کامل داشتن از ایمن بودن مکان و محیط کاری از نظر روانشناختی برای افزایش دلبستگی به شغل ریشه در سه عنصر اصلی دارد:
- مدیریت حمایتی: سبک مدیریت حمایتی و حامی بودن به کارمندان شرکت این اجازه را می‌دهد که بدون ترس از انتقام، تلاش کنند و حتی شکست بخورند. این نکته به کارمندان سازمان اجازه می‌دهد تا به راهکارها و روش‌هایی که برای انجام کار و وظایف خود استفاده می‌کنند کنترل داشته باشند و به آن‌ها این اجازه را می‌دهد تا خلاقیت و ایده‌های خود را بر روی مسائل و مشکلات کاری شرکت اعمال کنند.
- شفافیت مسئولیت‌ها و نقش‌های سازمانی: انتظارات و توقعات کاملاً روشن و واضح و هنجارهای کاری قابل پیش بینی و سازگار، ایمنی روانی و مشارکت شغلی کارمندان را ارتقا می‌دهند. توانمندسازی کارکنان در سازمان برای آینده سازمان بسیار موثر خواهد بود.
- ابراز وجود: زمانی که کارمندان و کارکنان در بیان جنبه‌های فردیت خود در محل کار احساس آزادی می‌کنند، احتمالاً نقش و سمت کاری خود در شرکت را درونی می‌کنند و آن را شخصی‌سازی کرده و در نهایت آن را به عنوان یک جنبه اصلی و مهم از خودپنداره در نظر می‌گیرند.
معنی داری در شرکت
کارمندان و کارکنان شرکت زمانی که محیط کاری خود را چالش برانگیز، ارزشمند و با ارزش می‌دانند، از نظر روانی نیز آن را معنادار می‌دانند. اشخاص زمانی شغل خود را معنادار می‌بینند که درک واضح و روشنی از سهم خود در دستیابی به اهداف و آرمان‌های سازمانی داشته باشند. به عنوان مثال معنی‌دار بودن کار تا حدی افزایش می‌یابد که کارمندان و کارکنان شرکت کار خود را چالش برانگیز و مساعد برای یادگیری بیشتر و دستیابی به تسلط کامل می‌دانند. همچنین دریافت پاداش، تقدیر و جوایز متناسب با مشارکت و عملکرد فرد در شرکت باعث افزایش معنی‌دار بودن کار برای کارمند مورد نظر در محل کارش می‌شود.
التزام شغلی
فکر کنید به کارمندان شرکت خود اطمینان بسیار زیادی دارید و در مورد هر کدام از کارمندانتان رازهای بسیاری را می‌دانید و آن‌ها نیز متقابلاً جزئیات زندگی شما را تا حدودی می‌دانند. حتی کارمندان شرکت شما خود را وقف کار، وظایف و مسئولیت‌های خود کرده‌‌اند و مطمئن هستند که آرزوها و اهدافی که در زندگی دارند به بهترین شکل ممکن در شرکت شما تحقق می‌یابد. با این اوصاف می‌توان گفت کارمندان شرکت شما دارای التزام کاری و شغلی هستند.
کارمندانی که دارای التزام شغلی هستند، دارای خصوصیات مشترک بسیاری هستند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- به ماموریت و اهداف سازمان اعتقاد دارند.
- سمتی که دارند و کاری را که انجام می‌دهند دوست دارند و می‌دانند شغلشان تصویر بزرگتری از آن‌ها را ارائه می‌دهد.
- به قوانین سخت‌گیرانه انضباطی نیازی ندارند. زیرا آن‌ها خواستار شفافیت، ارتباطات صمیمی و ثبات هستند.
- آن‌ها به طور مداوم تلاش می‌کنند مهارت‌های خود را تقویت کنند و اطلاعات خود را در حوزه کاری خود افزایش دهند.
- بسیار قابل اعتمادند و به یکدیگر هم اعتماد و اطمینان کامل دارند.
- برای مدیران خود ارزش و احترام بسیار زیادی قائل هستند و می‌دانند که مدیران هم به آن‌ها احترام می‌گذارند و برای آن‌ها ارزش زیادی قائل هستند.
- آن‌ها منبعی دائمی از پیشنهادها و ایده‌های خلاقانه و جدید و بزرگ هستند.
- برای انجام دادن وظایف و کارهای خود نهایت تلاش خود را می‌کنند تا روز به روز عملکردشان بیشتر از قبل بهبود یابد.
به چنین کارمندانی می‌توانید ماموریت‌ها و مسئولیت‌های کاملاً تعریف شده بدهید و آن‌ها را کاملاً آزاد بگذارید تا نهایت تلاش خود را برای به انجام رساندن ماموریت خود به نحوه احسن انجام دهند. کارمندان ملتزم این قدرت و توانایی را دارند که خیلی زود رفتارهای ناشایست و نابخردانه‌ی مدیریت محل کار خود را متوجه شوند. مدیران شرکتها یا سازمان‌ها باید به این نکته توجه داشته باشند که سریع‌ترین چیزی که کارمندان را غیر ملتزم می‌کند، زمانی است که متوجه شوند بازیچه‌ی دست مدیر محل کار خود شده‌اند.
البته هر کارمندی هم ظرفیت التزام کاری را ندارد. هنوز هم کارمندانی هستند که فقط می‌خواهند ساعت ورود و خروج بزنند و سَر سَری کار خود را به انجام برسانند و چک حقوق بگیرند. اما هرگز فراموش نکنید که در درون بیشتر افراد گوهر کوچکی از ظرفیت التزام وجود دارد که زنده است، تنها باید آن جواهر ارزشمند را پیدا کنید و پرورش دهید.
افزایش تعلق خاطر کاری کارکنان
راهکارها و شیوه‌های مدیریت واحد منابع انسانی هر سازمانی ارتباط بسیار نزدیکی با جو روانی موجود در آن سازمان دارند و تأثیرات بسیار زیاد و مهمی بر تعلق خاطر کاری کارمندان، بهره‌وری و عملکرد سازمانی دارند. راهکارها و شیوه‌های منابع انسانی زیر باعث ایجاد انگیزه در کارکنان سازمان و عملکرد کارمندان و دلبستگی آن‌ها به شغلشان می‌شود.
آموزش مستمر
شرکتها و سازمان‌هایی که مشارکت بالای کارمندان را تقویت می‌کنند، معمولاً تمام وظایف و مسئولیت‌های کاری را به عنوان کار گروهی و تیمی طراحی می‌کنند و ساختار می‌دهند. سازمان‌ها و شرکت‌هایی که به طور موثر مشارکت تیمی و شغلی را ترویج می‌دهند، اغلب کار غیرمعمولی را برای آموزش کارمندان خود انجام می‌دهند. در این سازمان‌ها و شرکتها آموزش مستمر و مداوم و همیشگی بوده و محدود به آموزش اولیه، زمان خاص و جهت دهی به سازمان یا شرکت نیست.
پاداش دهی به روش صحیح و مناسب
داشتن اشتیاق و انگیزه برای کارمندان شرکت یا سازمان اهمیت بسیار زیادی دارد. شرکتها و سازمان‌هایی که دلبستگی به شغل را تقویت می‌کنند، معمولاً به کارمندان خود حقوق بالا و قابل توجهی می‌دهند. حتی به آن‌ها این اجازه را می‌دهند که در سود شرکت یا سازمان سهیم شوند. این روش حتی در مورد شرکتها و سازمان‌هایی که به صورت آگاهانه و به شدت دقیق از هزینه‌ها و مخارج آگاه هستند نیز صادق است. زیرا آن‌ها به خوبی می‌دانند بهره‌وری کارمندان عامل اصلی کاهش هزینه و رسیدن به سود بیشتر است.
به اشتراک گذاری اطلاعات
زمانی که سازمان یا شرکت آزادانه اطلاعات ماموریت‌ها و عملکرد خود را با کارمندان شرکت به اشتراک می‌گذارد، مطمئناً کارمندان بیشتر با کار و محل کار خود آشنا می‌شوند. این اشتراک گذاری اطلاعات، سهم شخصی کارمندان را در سازمان یا شرکت برجسته می‌کند و باعث ایجاد حس دلبستگی شغلی در کارمندان می‌شود. این کار به آن‌ها معیارهایی می‌دهد که با استفاده از آن‌ها می‌توانند کوشش‌های خود را در رسیدن به اهداف و آرمان‌های سازمانی هدایت کنند.
افزایش خودمختاری کارمندان
استقلال و خودمختاری افراد در بعضی از تصمیمات کاری باعث می‌شود کارکنان کار را برای خودشان در نظر بگیرند و به آن احساس تعلق خاطر بیشتری داشته باشند. این مسئله باعث افزایش انعطاف‌پذیری در کار هم می‌شود. توجه به سلامت جسمی و روانی کارمندان شرکت و استفاده از روش‌ها و راهکارهای کاهش استرس و اضطراب و افزایش تمرکز آنان و به کارگیری برنامه‌‌های بهداشت سازمانی نیز می‌تواند یک روش موثر باشد.
تقویت مهارت‌های خود با دوره منابع انسانی
تعلق خاطر کاری کارکنان موضوع بسیار مهمی برای مدیریت منابع انسانی در هر شرکت یا سازمانی است و به عنوان عاملی اساسی و حائز اهمیت در تعیین اثربخشی، نوآوری سازمانی و رقابت‌پذیری سازمان به شمار می‌رود.
به همین دلیل مدیریت واحد منابع انسانی هر سازمانی باید برای ایجاد دلبستگی و تعلق خاطر شغلی در کارمندان و تقویت مهارت‌های خود در این زمینه در دوره منابع انسانی شرکت کند تا بتواند کارمندان محل کار خود را به شغلشان دلبسته کند و با عملی کردن راهکارهای خود بتواند انگیزه کارمندان برای بهبود عملکرد خود را در سازمان افزایش دهد که این مورد اهمیت منابع انسانی در سازمان ها را نشان می‌دهد.
سخن پایانی
دلبستگی و تعلق خاطر داشتن به شغل چه برای کارمندان و چه برای خود سازمان یا شرکت بسیار سود ده است. زیرا کارمندانی که به کار خود دلبستگی دارند، با انگیزه بیشتری به انجام کار خود و یادگیری مهارت‌های جدید مشغول می‌شوند و میزان رضایتشان از شغلشان نیز بیشتر از قبل افزایش می‌یابد. همین مسئله باعث می‌شود که سازمان یا شرکت نیز در کسب و کار خود بیشتر از قبل رشد و پیشرفت کند، به سود بیشتری برسد و حتی از رقبای کاری خود جلو بزند. در این مقاله در خصوص تعلق خاطر کاری چیست، اهمیت این مسئله، مولفه‌های دلبستگی و تعلق خاطر شغلی و نحوه ایجاد این حس در کارمندان صحبت کردیم.
اگر در واحد منابع انسانی مشغول به کار هستید یا اینکه قصد دارید وارد این کار شوید باید بدانید که برای تقویت مهارت‌های خود و آشنایی با راهکارهای مناسب برای ایجاد درگیری شغلی در کارکنان باید در دوره آموزش مدیریت منابع انسانی برنادل شرکت کنید.
با شرکت در این دوره که در بستر اسپات پلیر برگزار می‌شود و به شما مدرک معتبر فنی حرفه ای برنادل می‌دهد، نه تنها خواهید توانست کارمندان سازمان خود را به کارشان دلبسته کنید بلکه در جایگاه شغلی خود نیز بیشتر از قبل رشد و پیشرفت خواهید کرد. برای شرکت در این دوره امکان پرداخت اقساطی وجود دارد و آپدیت‌های دوره‌ای رایگان نیز برای شرکت کنندگان قرار داده خواهد شد.