رضایت شغلی کارکنان را چگونه باید سنجید؟

رضایت شغلی یکی از مهم‌ترین عوامل در موفقیت یک سازمان و حفظ کارکنان آن است و تاثیر به‌سزایی بر عملکرد افراد دارد. کارکنانی که از شغل و محیط کار خود راضی هستند، بهترین نتایج را ارائه می‌دهند و برای سازمان‌ها ارزش افزوده زیادی ایجاد می‌کنند. برای این که یک سازمان بتواند به موفقیت‌های کوتاه‌مدت و به‌خصوص بلندمدت دست پیدا کند، لازم است رضایت کارکنان خود را جلب کند و این امر نیازمند اندازه‌گیری و سنجش رضایت شغلی است. بنابراین، اندازه‌گیری و مدیریت رضایت کارکنان از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله، به بررسی مفهوم رضایت از شغل (Job Satisfaction) و عوامل موثر بر آن می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که چگونه می‌توان رضایت سنجی شغلی را انجام داد. همچنین از اهمیت رضایت از شغل صحبت کرده و روش‌های افزایش رضایت کارکنان را بررسی می‌کنیم.

رضایت شغلی چیست؟

رضایت از شغل مفهوم بسیار مهمی در علوم مدیریت و روان‌شناسی شغلی است و به‌عنوان نوعی احساس مثبت نسبت به شغل و محیط کار تعریف می‌شود. رضایت شغلی به وضوح تاثیرات مثبت یا منفی بر روی عملکرد و رفتار کارکنان دارد. افرادی که از شغل و شرایط کاری خود راضی هستند، معمولا با انگیزه بیش‌تری به کار می‌پردازند و نسبت به تغییرات و استرس‌های محیط کاری تا حد زیادی تحمل دارند. اما در نقطه مقابل، وقتی فردی رضایت از شغل خود و محیط کارش نداشته باشد، بهره‌وری‌اش به شدت پایین می‌آید، دچار فرسودگی شغلی می‌شود و نمی‌تواند به خوبی وظایفش را انجام دهد.

دلیل اهمیت رضایت شغلی کارکنان چیست؟

به تعریف رضایت شغلی پرداختیم، حالا ببینیم چرا میزان رضایت کارکنان از شغل‌شان اهمیت زیادی دارد. شما باید سعی کنید کارمندان خود را راضی نگه دارید و دلیل آن واضح است، چون کارمندی که رضایت از شغل داشته باشد، با حال خوب به محل کارش می‌آید، تمام توانش را برای کارش می‌گذارد و حتی به میل و اراده‌ی خود، کارهای بیش‌تر از وظایفش هم برای شرکت انجام می‌دهد. این کار از جمله وظایف منابع انسانی است که برای تسلط به این مورد پیشنهاد می‌شود در دوره منابع انسانی برنادل شرکت کنید تا ریزه کاری‌ها به شما آموزش داده شود.

در ادامه به تعدادی از دلایل اهمیت Job Satisfaction دقیق‌تر اشاره می‌کنیم.

1. بهبود عملکرد کارکنان: بدیهی است که هر چه رضایت کارکنان بالاتر برود، با انگیزه بیش‌تری کار می‌کنند و برای بهبود عملکرد خود تلاش خواهند کرد. این می‌تواند به بهبود فرآیندها و عملکرد کلی سازمان نیز کمک کند.
2. کاهش نرخ خروج از سازمان: رضایت کارکنان به کاهش نرخ خروج و جابجایی کارکنان منجر می‌شود. افرادی که از شغل و سازمان خود راضی هستند، معمولا تمایل کمتری به تغییر شغل، استعفا و ترک سازمان دارند.
3. جذب استعدادهای جدید: سازمان‌هایی که محیط کاری مثبتی دارند و اکثر کارکنان‌شان راضی هستند، در زمینه جذب و نگهداری استعدادهای جدید هم عملکرد موفقی خواهند داشت. می‌توان گفت به نوعی کارمند راضی هم خودش در سازمان‌تان ماندگار می‌شود، هم به جذب افراد بااستعداد کمک می‌کند.
4. افزایش نشانه‌های رفتاری مثبت: کارکنان راضی معمولا نشانه‌های رفتاری مثبتی از خود به نمایش می‌گذارند که شامل تعهد به سازمان، مشارکت فعال در فرآیندهای سازمانی، همکاری با تیم و مسئولیت‌پذیری می‌شود.
5. افزایش انگیزه و خلاقیت: رضایت شغلی افراد به افزایش انگیزه و خلاقیت آن‌ها کمک می‌کند. کارمندان راضی عمدتا بهبود‌ها و نوآوری‌ها را با انگیزه انجام می‌دهند.
6. افزایش رضایت مشتریان: ارتقاء رضایت کارکنان می‌تواند به ارتقاء رضایت مشتریان منجر شود. کارکنان خوشحال و راضی، بهترین خدمات را ارائه می‌دهند و مشتریان را راضی نگه می‌دارند.

عوامل موثر بر رضایت شغلی

رضایت از شغل یک مسئله پیچیده است که تحت تأثیر چندین عامل قرار می‌گیرد. در این بخش، به برخی از عوامل مهم موثر بر رضایت کارکنان می‌پردازیم.

نقش حقوق و مزایا بر رضایت شغلی

حقوق و مزایا یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر رضایت کارکنان است و نقش بسیار قابل‌توجهی دارد. به‌خصوص در این شرایط اقتصادی، کارکنان انتظار دارند که حقوق و مزایا به میزان کافی و منصفانه باشد تا بتوانند نیازهای اساسی زندگی شامل مسکن، غذا، هزینه‌های پزشکی و آموزشی را تامین کنند. حقوق نه تنها باید کافی باشد، بلکه باید با تغییرات قیمت‌ها و شرایط اقتصادی نیز همگام باشد. حقوق منصفانه به کارکنان این فرصت را می‌دهد که بدون نگرانی از تامین نیازهای اساسی به کار خود ادامه دهند و به رشد سازمان فکر کنند.. همه این نکته را به خوبی می‌دانیم کارکنانی که حقوق و مزایای مناسبی دریافت می‌کنند، معمولا رضایت بیش‌تری از شغل خود دارند. بنابراین کارفرمایان باید ارتباط بین حقوق و مزایا با عملکرد کارکنان را جدی بگیرند و با توجه به شایستگی و مهارت‌های کارکنان حقوق و مزایای معقولی به آن‌ها پرداخت کنند.

[cta_box image=”https://bornadel.academy/wp-content/uploads/2023/07/motivating-employees.jpg” button_text=”ایجاد انگیزه در کارکنان سازمان” button_link=”https://bornadel.academy/motivate-your-employees/”]برای ایجاد انگیزه در کارکنان سازمان چه کاری انجام دهیم؟[/cta_box]

امکانات و تجهیزات محیط کاری

تجهیزات و امکانات موجود در محیط کاری نقش مهمی در رضایت شغلی دارند. کارکنان نیاز دارند که برای انجام وظایف خود به بهترین نحو، از امکانات مناسب بهره ببرند. بنابراین می‌توان گفت یک محیط کاری راحت و مناسب با تجهیزات مورد نیاز، می‌تواند به افزایش رضایت کارکنان از سازمان و شغل‌شان منجر شود.

روابط بین اعضای شرکت

روابط اجتماعی در محیط کاری نیز بر رضایت کارکنان بسیار تاثیرگذار است. روابط خوب و سالم با همکاران و مدیران می‌تواند احساس رضایت و آرامش در کارکنان ایجاد کند و باعث شود که عملکرد بهتری داشته باشند. بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که در یک محیط کاری دوستانه و حمایت‌کننده کار می‌کنند، معمولا به میزان چشمگیری رضایت شغلی بالاتری دارند. این موضوع هم کاملا منطقی است. به هر حال کارمندان بخش زیادی از روز را در محل کار و در کنار همکاران خود سپری می‌کنند، بنابراین روابطشان در محیط کار به‌طور مستقیم بر میزان رضایت‌شان و احساسی که نسبت به شغل و سازمان دارند، تاثیر می‌گذارد.

فرصت‌های رشد و پیشرفت حرفه‌ای

کارکنان نیاز دارند تا فرصت‌هایی برای پیشرفت در شغل خود داشته باشند و ارتقاء شغلی بگیرند. در حقیقت فرصت‌های آموزشی و توسعه حرفه‌ای می‌توانند تاثیر بسیار مثبتی بر رضایت شغلی کارکنان بگذارند. افرادی که احساس می‌کنند می‌توانند در سازمان ترقی پیدا کنند و مهارت‌های خود را توسعه دهند، عموما رضایت شغلی بالاتری دارند. برعکس وقتی کارمندی نتواند هیچ موقعیت پیشرفتی برای خود در سازمان متصور شود، از شرایط ناراضی شده و به احتمال زیاد تصمیم به ترک سازمان می‌گیرد.

چطور بفهمیم کارکنان دچار نارضایتی شغلی شده‌اند؟

عده‌ای از کارفرمایان چندان اهمیتی به رضایت کارکنان خود نمی‌دهند و معتقد هستند همین که کارکنان یک حقوقی می‌گیرند باید راضی باشند و وظایف خود را به بهترین نحو انجام دهند. اما برخی از کارفرمایان هم هستند که رضایت کارمندان برایشان مهم است، اما نمی‌دانند ارزیابی رضایت شغلی کارکنان به چه طریق صورت می‌گیرد و چطور باید بفهمند یک کارمند نارضایتی دارد. در صورتی که اگر نشانه‌های نارضایتی را بشناسند، سریع این عوامل را شناسایی و رفع کنند، دیگر مشکلی پیش نخواهد آمد و کارکنانی راضی و خوشحال خواهند داشت. چند مورد از مهم‌ترین نشانه‌های نارضایتی شغلی عبارت‌اند از:

• وقت تلف کردن زیاد در محل کار
• پایین آمدن کارایی و بهره‌وری
• بی‌نظمی زیاد و به تعویق انداختن کارها
• رفتارهای پرخاشگرانه در محیط کار
• مدام استرس داشتن و منفی‌نگری
• ورود و خروج نامنظم
• درخواست مرخصی‌های غیرضروری و متعدد

نظرسنجی رضایت شغلی کارکنان

یکی از روش‌های موثر در اندازه‌گیری و تعیین رضایت کارکنان، انجام نظرسنجی‌های رضایت شغلی است. این نظرسنجی‌ها به عنوان ابزاری معتبر و موثر برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد نظرات و احساسات کارکنان در مورد شغل و محیط کار عمل می‌کنند. در ادامه به مزایای انجام نظرسنجی‌های رضایت شغلی و نحوه انجام آن‌ها می‌پردازیم.

مزایای انجام نظرسنجی‌های رضایت شغلی

• جمع‌آوری داده‌های کمی و کیفی:

نظرسنجی‌های رضایت شغلی اطلاعاتی ارزشمند در مورد نظرات و احساسات کارکنان ارائه می‌دهند. این داده‌ها به مدیران و مسئولین سازمان کمک می‌کنند تا مشکلات را شناسایی و قبل از این که دیر شود، اقدامات مناسبی را اتخاذ کنند.

• بهبود ارتباط کارکنان و مدیران:

انجام نظرسنجی‌های رضایت از شغل به کارکنان این امکان را می‌دهد تا نظرات و انتقادات خود را مستقیم با مدیران مطرح کنند. بنابراین آن‌ها به این نتیجه می‌رسند که حق اظهار نظر دارند، نظرات‌شان برای مدیران ارزشمند است و این مسئله به بهبود ارتباطات سازمانی منجر می‌شود.

• افزایش اشتیاق به پیشرفت و بهبود:

وجود داده‌های مربوط به رضایت شغلی می‌تواند تیم‌ها و سازمان‌ها را به سوی بهبود‌های مستمر هدایت کند، چرا که می‌فهمند نقاط قوت و ضعف کارها چیست و می‌توانند بهتر تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کنند.

نحوه انجام نظرسنجی‌های رضایت شغلی

انجام نظرسنجی‌های رضایت از شغل به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به نیازها و انتظارات کارکنان پاسخ دهند و محیط کاری بهبود یابد. در ادامه، مراحل و مواردی که باید در انجام نظرسنجی رضایت کارکنان مدنظر داشته باشید را شرح می‌دهیم:

1. تعیین هدف (مشخص کنید که چرا می‌خواهید این نظرسنجی را انجام دهید.)
2. تدوین سوالات (سوالات باید جامع، واضح، مرتبط با موضوع و قابل اندازه‌گیری باشند. همچنین در نظر بگیرید که سوالات می‌توانند در دسته‌های مختلفی مانند محیط کاری، حقوق و مزایا، روابط کاری و توسعه حرفه‌ای تقسیم شوند.)
3. انتخاب فرمت نظرسنجی (نظرسنجی‌ها می‌توانند به‌صورت آنلاین، کاغذی یا به‌صورت مصاحبه‌های حضوری انجام شوند. انتخاب فرمت مناسب به ویژگی‌های سازمان و کارکنان بستگی دارد.
4. جمع‌آوری داده‌ها (داده‌های نظرسنجی‌ باید به دقت جمع‌آوری شوند. از ابزارهای متنوعی هم برای انجام نظرسنجی‌ها می‌توان استفاده کرد، از جمله نرم‌افزارهای تخصصی یا ابزارهای آنلاین)
5. تجزیه و تحلیل داده‌ها (بعد از جمع‌آوری داده‌ها، باید اطلاعات را تجزیه و تحلیل کنید. این شامل تحلیل آماری داده‌ها، شناسایی الگوها و مشکلات موجود و تعیین اولویت‌ها برای اصلاحات می‌شود.)
6. ارائه نتایج (نتایج نظرسنجی باید در صورت امکان به کارکنان اعلام شود. این کار می‌تواند به شفافیت در سازمان و افزایش اعتماد کارکنان منجر شود.)
7. اتخاذ تصمیمات و اقدامات مناسب (بر اساس نتایج نظرسنجی، باید اقدامات مناسب برای اصلاح مواردی که مشکل ایجاد می‌کنند، انجام گیرد. این اقدامات می‌توانند شامل تغییر در سیاست‌ها، برنامه‌های آموزشی و بهبود محیط کار باشند.)
8. پیگیری و ادامه‌ی ارزیابی (نظرسنجی‌های رضایت شغلی باید به صورت دوره‌ای تکرار شوند تا میزان تغییرات و بهبود‌ها رصد شود.)

روش‌های موثر برای افزایش رضایت شغلی کارکنان

افزایش رضایت شغلی کارکنان یک مسئله حیاتی برای سازمان‌هاست. رضایتمندی شغلی باعث بهبود عملکرد و مشارکت بهتر کارکنان می‌شود. در ادامه برخی از روش‌های افزایش رضایت شغلی کارکنان را بررسی می‌کنیم.

1. ایجاد محیط کاری مناسب:

• بهبود امکانات کاری و فضای فیزیکی
• ترویج روابط اجتماعی مثبت در محیط کار

2. ارتقاء سیاست‌های حقوق و مزایا:

• پرداخت حقوق و دستمزد منصفانه
• ارائه مزایای اضافی جذاب مثل بیمه تکمیلی، ساعت کاری انعطاف‌پذیر، وعده‌های غذایی (رایگان یا با دریافت هزینه)، عضویت در باشگاه، برگزاری رویدادها و جشن‌ها، مرخصی آموزشی با حقوق و…

3. ایجاد فرصت‌های ترقی و پیشرفت در کار:

• ارائه دوره‌های آموزشی و توسعه حرفه‌ای
• ایجاد طرح‌های ارتقاء شغلی

4. تشویق به مشارکت و بهبود ارتباطات:

• تشویق به مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری‌های مهم
• تقویت ارتباطات بین کارکنان و مدیران

5. تعامل با کارکنان:

• گوش دادن به نظرات و انتقادات کارکنان
• تعامل مداوم با کارکنان و رسیدگی به مسائل آن‌ها

بررسی رضایت شغلی در دوره منابع انسانی برنادل

یکی از مهم‌ترین وظایف واحد منابع انسانی هر سازمان سنجش رضایت شغلی کارکنان و برنامه‌ریزی و اقدام برای افزایش رضایتمندی شغلی است. منابع انسانی باید بداند چرا رضایت کارکنان کم شده است، چه عواملی بر رضایت کارکنان تاثیرگذار هستند و چطور می‌توان رضایت آن‌ها را افزایش داد. اگر در بخش‌های مختلف سازمان عنوان مدیریتی دارید یا به‌طور خاص کارشناس یا مدیر منابع انسانی هستید، پیشنهاد ما این است که حتما در دوره جامع مدیریت منابع انسانی برنادل شرکت کنید. در این دوره که محتوای آن به‌روز و کاملا کاربردی است، به‌طور مفصل به مباحثی مثل رضایت شغلی و نگهداشت نیروی انسانی پرداخته می‌شود. همچنین تعداد زیادی سرفصل دیگر در این دوره آموزش داده می‌شود تا شما با صفر تا صد منابع انسانی آشنا شوید.

دوره آموزش منابع انسانی به صورت غیرحضوری برگزار می‌شود و ویدیوهای آن در بستر اسپات پلیر در اختیارتان قرار می‌گیرد. بدون محدودیت زمانی و مکانی می‌توانید برای تماشای ویدیوها برنامه‌ریزی کنید و دانش خود را به‌روز نگه دارید. ارائه مدرک معتبر از سمت مجتمع فنی و حرفه‌ای برنادل نیز از دیگر مزایای شرکت در این دوره است. همچنین می‌توانید هزینه دوره را به صورت اقساطی پرداخت کنید.

سخن پایانی

در این مطلب برنادل مهم‌ترین نکات را درباره رضایت شغلی با شما در میان گذاشتیم و گفتیم که منظور از رضایت شغلی چیست و چرا اهمیت دارد، چه عواملی بر رضایت کارکنان تاثیر می‌گذارند و چطور می‌توان رضایت کارمندان را افزایش داد. همان‌طور که می‌دانید رضایتمندی شغلی کارکنان از اهمیت به‌سزایی برای سازمان‌ها و کسب‌وکارها برخوردار است. افزایش رضایت کارکنان می‌تواند به بهبود عملکرد آن‌ها، کاهش نرخ استعفا و جذب استعدادهای جدید کمک کند. برای این منظور، سازمان‌ها باید به عوامل موثر بر رضایت کارکنان توجه کنند، حقوق و مزایای منصفانه ارائه دهند، نظرسنجی‌های رضایتمندی شغلی انجام دهند و برنامه‌های مشخصی برای افزایش رضایت کارکنان اجرا کنند. این تلاش‌ها در نهایت می‌توانند به موفقیت و پیشرفت سازمان‌ها منجر شوند.

سوالات متداول