حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی چیست؟

نیروی انسانی نقش کلیدی و بسیار مهمی را در توسعه و پیشرفت سازمان ایفا می‌کند و عامل کلیدی و حیاتی در بقای سازمان است. در واقع اصلا هیچ سازمانی بدون نیروی انسانی معنا و مفهوم ندارد. این کارکنان هستند که برنامه‌ها و ایده‌ها را عملی کرده و برای رسیدن به اهداف کسب‌وکار تلاش می‌کنند. به همین خاطر اهمیت زیادی دارد که کارکنان یک سازمان به خوبی مدیریت شوند تا به حداکثر عملکرد و بازدهی برسند. این وظیفه بر عهده مدیریت منابع انسانی سازمان است که کارمندان را به درستی هدایت و سازماندهی کند. در این مطلب قصد داریم بررسی کنیم که حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی شامل چه مواردی می‌شود.

منظور از منابع انسانی چیست؟

اگر بخواهیم معنای لغوی را در نظر بگیریم، منظور از منابع انسانی در واقع نیروی انسانی سازمان است، هر یک از کارکنان که در شرکت کار می‌کنند، منابع انسانی سازمان محسوب می‌شوند که در جهت رسیدن به اهداف سازمان استخدام شده‌اند. اما وقتی صحبت از منابع انسانی می‌شود اصولا منظور واحد و تیم منابع انسانی است. تیم منابع انسانی شامل نقش‌های مختلفی همچون مدیریت منابع انسانی، کارشناس منابع انسانی و… می‌شود و وظیفه تیم‌های منابع انسانی سازمان‌ها این است که برای مواردی مثل جذب و استخدام، آموزش کارکنان، حقوق و مزایا، سیستم پاداش و ارزیابی عملکرد برنامه‌ریزی و اقدام کنند. آن دسته از صاحبین کسب‌وکار که به اهمیت نیروی انسانی و حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی پی برده‌اند سعی می‌کنند افراد متخصص و حرفه‌ای را برای مدیریت منابع انسانی استخدام کنند.

متخصصان و حتی افرادی که در حوزه منابع انسانی مبتدی هستند با شرکت در دوره مدیریت منابع انسانی برنادل می‌توانند مباحث موردنیاز را یاد بگیرند و  به بهترین نحو وظایفشان را در سازمانی که مشغول به کار هستند انجام دهند.

دلیل اهمیت مدیریت منابع انسانی چیست؟

قبل از پرداختن به حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی ببینیم که اصلا چرا مدیریت منابع انسانی (HRM) تا این حد برای سازمان مهم است. مدیریت منابع انسانی از آن جهت اهمیت دارد که در سازمان تقریبا هیچ چیزی مهم‌تر از سازماندهی و مدیریت کارکنان نیست. اصلا فرض کنید شما افراد متخصص و حرفه‌ای را پیدا کرده و برای واحدهای مختلف سازمانتان استخدام کرده‌اید، اگر تیم منابع انسانی شما کاربلد نباشد و کسی نباشد که کارکنان را هدایت کند، می‌توانید کارکنان را حفظ کنید و راضی نگه دارید؟ چطور می‌خواهید کارکنان را توانمند سازید و بهره‌وری آن‌ها را افزایش دهید؟ چطور بر عملکرد آن‌ها نظارت می‌کنید؟ این‌جاست که نقش های مدیریت منابع انسانی بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند.

این تفکر سنتی و اشتباهی است اگر فکر کنید مدیریت منابع انسانی صرفا به استخدام و جذب نیرو، تعدیل نیرو و بحث حقوق و دستمزد کارکنان محدود می‌شود.  فعالیت های حوزه منابع انسانی گسترده‌تر و تخصصی‌تر از این حرف‌هاست.

حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی چه مواردی را دربرمی‌گیرد؟

در هر سازمانی به‌خصوص سازمان‌های بزرگ، واحد منابع انسانی به‌ویژه مدیریت منابع انسانی، وظایف کلیدی و مهمی را بر عهده دارد. سازمان‌هایی که به این حوزه اهمیت می‌دهند و سعی می‌کنند اطلاعات و دانش خود را در این زمینه به‌روز کرده و از افراد متخصصی برای پیشبرد وظایف و حوزه های مختلف منابع انسانی بهره بگیرند، در واقع موفقیت خود را تضمین می‌کنند. به طور کلی تمام فعالیت‌ها و فرآیندهایی که توسط واحد منابع انسانی انجام می‌گیرد، در ۴ حوزه زیر دسته‌بندی می‌شوند:

1. جذب، گزینش و استخدام کارکنان
2. آموزش و توسعه کارکنان
3. مدیریت عملکرد کارکنان
4. روابط نیروی انسانی

در ادامه هر یک از این حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی را جداگانه توضیح می‌دهیم:

استخدام و گزینش نیروی انسانی

یکی از اولین اقدامات تیم منابع انسانی مربوط به جذب، گزینش و استخدام نیرو می‌شود. در واقع باید افراد موردنیاز سازمان در حوزه‌های مختلف جذب و استخدام شوند تا سازمان شکل بگیرد و برای اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت برنامه‌ریزی شود. این مرحله‌ای بسیار حساس در توسعه سازمان است و مدیران منابع انسانی با بهره‌گیری از جدیدترین و بهترین روش های جذب نیروی انسانی باید تمام تلاش خود را به کار بگیرند تا افراد مناسب با اهداف و فرهنگ سازمان را استخدام کنند. وقتی یک فردی می‌خواهد استخدام شود با افراد مختلفی در سازمان مصاحبه می‌کند و از فیلترهای مختلفی رد می‌شود؛ اما در نهایت وظیفه واحد منابع انسانی است که روند استخدام را طی کند، فرد را با محیط کار آشنا کند، بین فرد جدید و همکارانش ارتباط موثری برقرار کرده و به طور کلی کارمند جدید را با قوانین، سیاست‌ها و فرهنگ سازمانی آشنا کند.

آموزش و توسعه کارکنان

یکی دیگر از مهم‌ترین حوزه های چهارگانه منابع انسانی بحث آموزش و توسعه کارکنان است. مدیریت منابع انسانی اگر می‌خواهد سازمان با سرعت و کیفیت بیش‌تری به اهدافش برسد، باید حتما برای آموزش و تقویت مهارت‌های کارکنان برنامه‌ریزی کند. از چالش های حوزه منابع انسانی می‌توان به همین مسئله اشاره کرد که متاسفانه خیلی از سازمان‌ها به بحث آموزش نیروی انسانی اهمیت خاصی نمی‌دهند. در صورتی که اگر سازمانی این موضوع را جدی بگیرد، رشد و پیشرفت یک کارمند نه فقط برای خود آن کارمند، بلکه برای سازمان هم سود زیادی خواهد داشت. وقتی کارکنان شما درجا بزنند و احساس کنند چیز جدیدی یاد نمی‌گیرند و فرصت یادگیری برایشان فراهم نمی‌شود، قطعا دلسرد می‌شوند و تصمیم به ترک سازمان شما می‌گیرند.

این یکی از مهم‌ترین وظایف منابع انسانی است که نیازهای کارکنان و زمینه‌هایی که می‌توانند در آن پیشرفت کنند را بشناسد و شرایطی را فراهم کند که منجر به آموزش و توسعه کارکنان شود. اصلا این‌گونه فکر نکنید که اگر برای آموزش نیروی انسانی سرمایه‌گذاری کنید، پول و زمان از دست می‌دهید؛ برعکس اگر آموزش را اصولی پیش ببرید، می‌توانید به موفقیت و سودآوری بیش‌تری برسید. پس از میان حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی توسعه فردی و سازمانی یک نیاز ضروری است که باید به اندازه کافی به آن توجه کنید.

مدیریت عملکرد کارکنان سازمان

از مهم‌ترین نقش های مدیریت منابع انسانی ارزیابی عملکرد کارکنان است. واحد منابع انسانی سازمان باید به طور مرتب و با توجه به معیارهایی که تعیین شده است، عملکرد کارکنان را مورد بررسی قرار دهد و مشکلات و چالش‌ها را پیدا کند. در واقع وقتی عملکرد را ارزیابی کنید می‌توانید نقاط قوت را برجسته کنید، روی استعدادها و مهارت‌های هر فرد مانور دهید و در صورت نیاز پاداش مالی در نظر بگیرید و همچنین با شناسایی مشکلات و نقاط ضعف می‌توان برای حل آن‌ها برنامه‌ریزی کرد. مدیریت عملکرد در حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی باید مورد توجه قرار بگیرد تا اصلا شما بفهمید برنامه‌ها آن‌طور که می‌خواهید پیش می‌رود یا نه و این که آیا کارکنان در راستای اهداف سازمان گام برمی‌دارند. شاید استراتژی‌ها و فرآیندهای سازمان نیاز به اصلاح داشته باشند که دقیقا با مدیریت عملکرد و ارزیابی کارکنان می‌توانید به این موضوع پی ببرید.

روابط نیروی انسانی

کارکنان سازمان ربات نیستند که به شرکت بیایند، فقط کار کنند و به خانه برگردند. در هر سازمانی روابط انسانی شکل می‌گیرد، چه روابط بین کارمندان و کارفرما، چه روابط بین خود کارکنان. این از نقش های منابع انسانی است که پایه‌ی این روابط را به بهترین نحو شکل دهد تا محیطی سرشار از انرژی مثبت ایجاد شود و میزان رضایت نیروهای سازمان به حداکثر برسد.

با انواع فرهنگ سازمانی و دلیل اهمیت آن آشنا شوید.

فرهنگ سازمانی چیست

در این مورد از حوره های چهارگانه مدیریت منابع انسانی در واقع بحث رفتار سازمانی و فرهنگ سازمانی هم مطرح می‌شود. واحد منابع انسانی باید درباره این موارد با کارکنان صحبت کند و آموزش‌های لازم را در نظر بگیرد. در واقع جزو حوزه های کاری منابع انسانی است که برای کارکنان مشخص شود بایدها و نبایدهای سازمان چیست، چه رفتارهایی مناسب و چه رفتارهایی نامناسب است، سازمان چه حد و مرزهایی دارد و… در این صورت هر کسی می‌داند چطور باید رفتار مناسبی داشته باشد و به چه طریقی با همکاران و مدیرانش ارتباط برقرار کند.

دوره های آموزشی حوزه منابع انسانی در برنادل

حال که با حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی آشنا شدید و حوزه های مختلف منابع انسانی را شناختید، بهتر از قبل می‌دانید که آموزش مدیریت منابع انسانی و آپدیت کردن سطح دانش و مهارت‌ها در این حوزه چقدر مهم است. برای این که سازمان به اهدافش برسد باید واح منابع انسانی به‌خصوص مدیران منابع انسانی وظایفشان را به بهترین نحو انجام دهند. در این راستا اگر می‌خواهید به یک مدیر منابع انسانی حرفه‌ای و موفق تبدیل شوید، شرکت در دوره جامع منابع انسانی برایتان بسیار مناسب و کاربردی خواهد بود. در این دوره آموزشی برنادل که در سه سطح عمومی، کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه می‌شود، صفر تا صد مباحث موردنیاز منابع انسانی را یاد می‌گیرید. در ضمن مباحث این دوره توسط اساتید مجرب و حرفه‌ای حوزه منابع انسانی تدریس می‌شود و شما با چالش‌های محیط کار و روش‌های حل مسئله و مدیریت بحران آشنا خواهید شد.

سخن پایانی درباره حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی

در این مطلب برنادل حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی و نقش های منابع انسانی را توضیح دادیم. برای این که مهارت‌های خود را به‌عنوان مدیر منابع انسانی ارتقاء دهید، دوره آموزش منابع انسانی فرصتی عالی برای شماست. با توجه به آفلاین بودن دوره محدودیت زمانی و مکانی ندارید و هر زمانی و از هر جایی که باشید می‌توانید ویدیوهای دوره را ببینید. در ضمن امکان پرداخت اقساطی هم وجود دارد و می‌توانید هزینه دوره را در سه مرحله (سه ماه) پرداخت کنید. در پایان این را بگوییم که اگر دغدغه مدرک دارید، از سمت مجتمع فنی و حرفه‌ای برنادل در پایان دوره به شما مدرک معتبری داده می‌شود که حضورتان را در دوره گواهی می‌کند.