کسبوکارها از لحاظ ابعاد و ساختار تفاوتهای عمدهای با یکدیگر دارند؛ اما در هر سازمان با هر زمینه فعالیتی، وجود واحد منابع انسانی ضروری است. فرقی نمیکند که 5 نفر در سازمان مشغول به کار هستند یا 5000 نفر. برای بهینهسازی عملکرد نیروهای منابع انسانی لازم است چارت منابع انسانی که زیرمجموعه چارت اصلی سازمان به شمار میرود، به صورت شفاف تدوین شود. این چارت نقشه راهی برای اعضای تیم خواهد بود تا هر فرد با توجه به وظایف خود، برای تحقق اهداف سازمان تلاش کند. اما ساختار منابع انسانی شامل چه بخشهایی است؟ با برنادل همراه باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.
چارت منابع انسانی در کسبوکارهای استارتآپی
ما در برنادل مطالب مختلفی درباره اینکه hr چیست منتشر کردیم و در آنها به موضوعات مختلفی پرداختیم، در این مطلب میخواهیم چارت این بخش از سازمان را بررسی کنیم. در کسبوکارهای استارتآپی، خصوصا آنهایی که در شروع کار خود هستند، معمولا تعداد افراد کمی مشغول به کارند و آنقدرها از ساختار سازمانی پیروی نمیشود.
در چنین شرایطی یک فرد تمامی امور مربوط به منابع انسانی را انجام میدهد. کارهایی مانند بررسی رزومههای کارجویان، مصاحبه، استخدام، ارزیابی عملکرد، توجه به شرایط پرسنل و مسئولیتهای دیگر با توجه به اهداف و شرایط کسبوکار، در حیطه وظایف این فرد قرار میگیرد. به همین دلیل چارت منابع انسانی در چنین کسبوکارهایی وجود ندارد.
ساختار منابع انسانی در سازمانهای کوچک
همانطور که در تصویر مشاهده میکنید، در کسبوکارهای کوچک که نهایتا 20 تا 30 پرسنل دارند، مدیر منابع انسانی بالاترین سمت در چارت منابع انسانی را به خود اختصاص میدهد. این فرد وظیفه نظارت بر سایر اعضای واحد و همچنین ارتباط با مدیران واحدهای دیگر و مدیران ارشد کسبوکار را بر عهده دارد.
کارشناس منابع انسانی مسئولیتهایی همچون برنامهریزی منابع انسانی، نظارت بر پرسنل و ارزیابی عملکرد را انجام میدهد و مسئول استخدام هم عهدهدار بهینهسازی فرآیند جذب، مصاحبه و استخدام است.
چارت سازمانی منابع انسانی در سازمانهای متوسط
در سازمانهایی با تعداد پرسنل بین 30 تا 100 نفر، جایگاههای شغلی بیشتری به ساختار منابع انسانی اضافه میشود تا مدیریت پرسنل تسهیل گردد. کارشناس جبران خسارت و مزایا باید با مشارکت سایر اعضای تیم منابع انسانی، بودجه و تقویم مربوط به برنامههای رفاهی را تدوین کند و وظایف خود را در راستای افزایش انگیزه و روحیه کارکنان انجام دهد.
کارشناس حقوق و دستمزد نیز وظیفه پیگیری مسائل مالی و پرداختی، تعیین حقوق پرسنل با توجه به وظایف و مهارتها، نظارت بر پرداخت به موقع و… را بر عهده دارد. با توجه به چارت منابع انسانی شرکت های متوسط، کارشناسان زیر نظر کارشناس ارشد منابع انسانی فعالیت میکنند.
چارت منابع انسانی در سازمانهای بزرگ
در سازمانهای بزرگ که تعداد بسیار زیادی پرسنل مشغول به کار هستند، اهمیت واحد منابع انسانی دوچندان شده و نقشهای بیشتری نیز به چارت سازمانی آن افزوده میشود.
در این سازمانها علاوه بر کارشناسانی که پیشتر به آنها پرداختیم، کارشناس ایمنی پرسنل و کارشناس آموزش و توسعه نیز فعالیت میکنند. کارشناس ایمنی همانطور که از نامش پیداست، باید به ارگونومی محیط کار، نحوه چیدمان فضا و مسائلی از این دست توجه داشته باشد تا ایمنی پرسنل در هنگام کار حفظ شود.
مسئولیت آموزش به نیروهای جدید، ارزیابی عملکرد، توسعه پرسنل فعلی و… نیز بر عهده کارشناس آموزش و توسعه است. با توجه به چارت منابع انسانی در این سازمانها، کارشناسان فوق زیر نظر کارشناس منابع انسانی فعالیت میکنند که این فرد نیز توسط کارشناس ارشد مورد ارزیابی قرار میگیرد.
سخن پایانی
چارت منابع انسانی ساختار ثابت و مشخصی ندارد و در هر سازمان با توجه به شرایط، اهداف و نیازها شخصیسازی میشود. بنابراین الزامی به وجود کلیه نقشهای ذکر شده وجود ندارد؛ بلکه ما در این مطلب تلاش کردیم تا نقشه راهی برای شما ترسیم و با معرفی اصلیترین ارکان چارت سازمانی منابع انسانی، شما را در تدوین این چارت برای کسبوکار خود یاری کنیم. اگر تجربه فعالیت در واحد منابع انسانی را دارید، در قسمت نظرات به ما بگویید که چه نقشهایی در چارت واحد شما وجود داشتهاند.