استفاده از تکنیک مصاحبه STAR در مصاحبه با کارجویان

تکنیک star در مصاحبه یکی از مطرح‌ترین تکنیک‌ها است که شامل 4 بخش است، حتما شما هم قبول دارید که بررسی رزومه کارجویان می‌تواند اطلاعات زیادی را در مورد سابقه کاری و توانایی‌های آن‌ها در اختیار شما قرار دهد؛ اما این کار به تنهایی برای استخدام یک فرد کافی نیست. در جلسه مصاحبه این امکان وجود دارد که علاوه بر راستی‌آزمایی درباره موارد درج‌شده در رزومه کارجو، در خصوص توانایی‌های فردی او اعم از تفکر انتقادی، مهارت‌های تصمیم‌گیری، مهارت‌های بین‌فردی و… نیز اطمینان حاصل کنید. در این‌جاست که متد مصاحبه STAR به عنوان یک تکنیک برای مصاحبه شایستگی‌محور به کمک شما می‌آید. اگر دوست دارید در مورد تکنیک مصاحبه استار و ویژگی‌ها و مراحل آن بیشتر بدانید، تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.

متد مصاحبه STAR چیست و چه بخش‌هایی دارد؟

می‌دانید یکی از مهم‌ترین موارد در یک مصاحبه استخدامی چیست؟ روش و متد آن است! متد مصاحبه STAR یکی از تکنیک‌های مورد استفاده برای مصاحبه‌های شغلی شایستگی‌محور است. در این نوع از مصاحبه‌ها، شما به عنوان مصاحبه‌کننده می‌توانید دریابید که یک کارجو با توجه به تجربیات گذشته خود، در یک موقعیت چالش‌برانگیز شغلی چه رفتاری از خود نشان خواهد داد.

کلمه STAR مخفف 4 کلمه اصلی است که عبارتند از:

سوالات این چهار مرحله به گونه‌ای مطرح می‌شود که کارجو باید درباره هر یک از این 4 مورد توضیح دهد. برای مثال:

• در مورد زمانی صحبت کنید که چالش X برایتان به وجود آمد.
• چطور توانستید مشکل Y را حل کنید؟
• چه تجربه‌ای از موقعیت Z دارید؟

در حقیقت شما با استفاده از تکنیک استار در مصاحبه از فرد مقابل خود می‌خواهید که یک داستان واقعی را برایتان تعریف کند و در قالب این داستان، قادر خواهید بود به بسیاری از ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی او پی ببرید. در حالی که با مطرح کردن پرسش‌های معمول مصاحبه شغلی، غالبا چنین امکانی وجود ندارد و یا بسیار سخت است.

حال بهتر است به سراغ بررسی 4 بخش مختلف متد مصاحبه STAR برویم. توجه داشته باشید که این 4 بخش هم مربوط به نحوه پاسخگویی مصاحبه‌شونده و هم در ارتباط با نوع پرسش‌های مطرح‌شده از سوی شما به عنوان مصاحبه‌کننده است.

Situation یا «موقعیت» در متد مصاحبه Star

در اولین بخش از پاسخ‌ کارجو به سوالات تکنیک مصاحبه استار، او باید یک مشکل، چالش یا دوراهی را توصیف کند که در گذشته با آن مواجه شده و در نهایت توانسته است برای آن راه‌حل مناسبی پیدا کند. او باید به طور کامل و دقیق توضیح دهد که اتفاق مد نظر چگونه رخ داده و چه افرادی در آن موقعیت خاص دخیل بوده‌اند.

Task یا «شرح وظیفه» در تکنیک مصاحبه استار

بخش دوم بیانگر نقش و وظیفه فرد در موقعیت یا چالش مد نظر است. او باید با جزئیات بیان کند که در پاسخ به موقعیت مربوطه، ملزم به انجام چه کاری بوده، چه کسی آن وظیفه را برایش تعیین کرده و افراد حاضر در آن موقعیت انتظار داشتند که با انجام آن وظیفه چه نتیجه‌ای به دست بیاید.

Action یا «اقدام» در تکنیک star

در این بخش از متد STAR کارجو توضیح می‌دهد که در واقعیت چه اقدامی برای حل این مشکل انجام داده و تا چه حد توانسته است انتظارات و وظایف تعیین شده برای خود را به اجرا درآورد. او موظف است گام‌های طی شده برای رسیدن به هدف را به صورت شفاف بیان کند.

Result یا «نتیجه»

در نهایت کارجو باید نتایج به دست آمده از اقدامات انجام شده توسط خود را تشریح کند. آیا مشکل یا چالش اولیه حل شد؟ نتایج به دست آمده چقدر با نتایج مورد انتظار از او مطابقت داشتند؟

چطور از تکنیک star در مصاحبه استفاده کنیم؟

در صورتی که تکنیک star در مصاحبه به درستی مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند بسیار راه‌گشا و موثر واقع شود و شما را به شناخت نسبتا دقیقی از مصاحبه‌شونده برساند. ما در ادامه یک راهنمای جامع و عملی را برای استفاده از تکنیک مصاحبه استار در اختیار شما قرار می‌دهیم.

1- فهرستی از سوالات اختصاصی را تهیه کنید

برای استفاده از این تکنیک در ابتدا لازم است فهرستی از سوالات مرتبط با تجربیات گذشته کارجو، توانایی‌ها و مهارت‌های او تهیه کنید. این سوالات می‌توانند نقطه شروع خوبی برای مصاحبه شما باشند؛ هرچند که باید به صورت کاملا شفاف و دقیق تدوین شوند.

برای مثال اگر در متد مصاحبه STAR بپرسید:

«در مورد زمانی که یک پروژه را با موفقیت به پایان رساندید، توضیح دهید.»

ممکن است کارجو پاسخی مربوط به 5 سال پیش ارائه دهد. در حالی که شما قصد داشتید در مورد آخرین تجربه کاری او بدانید؛ بنابراین باید سوالتان را این‌ طور مطرح کنید:

«در مورد تجربه انجام پروژه دیجیتال مارکینگ در شرکت X توضیح دهید.»

2- به کارجو بگویید که در پاسخ‌ها به دنبال چه چیزی هستید

برخی از متخصصان استخدام معتقدند که توضیح درباره آن لزومی ندارد و ترجیح می‌دهند که خودشان پاسخ مد نظرشان را از میان صحبت‌های مصاحبه‌شونده پیدا کنند.

با این وجود، گروهی دیگر از متخصصان عقیده دارند که شما به عنوان مصاحبه‌کننده باید پیش از طرح هر پرسش رفتاری به کارجو توضیح دهید که به دنبال شنیدن چه پاسخی هستید. در غیر این صورت ممکن است پاسخ‌های نادرستی دریافت کنید یا باعث گیج شدن طرف مقابل شوید.

بنابراین بهتر است در هر مرحله از تکنیک مصاحبه استار بگویید که به دنبال توصیف موقعیت، وظایف، اقدامات یا نتایج هستید.

3- هدف خود از سوالات را بدانید

شاید تصور کنید که هدف از سوالات تکنیک مصاحبه استار در هر بخش مشخص است. با این وجود، گاهی اوقات بسیاری از کارفرمایان نمی‌دانند که از طرح این پرسش‌ها چه هدفی دارند.

اگر شما هم در مورد هدف خود اطمینان ندارید، به سراغ مواردی بروید که نتوانستید در روزمه کارجو پیدا کنید.

برای مثال اگر رزومه یک متقاضی نشان‌دهنده توانایی‌های تحلیلی اوست، اما شما نگرانید که ممکن است این فرد خلاقیت و نوآوری بالایی نداشته باشد، سوالات خود را حول محور خلاقیت مطرح کنید.

4- با ذهن باز به پاسخ‌های کارجو گوش دهید

هر کارجو یک شخصیت مستقل است که طرز فکر و تجربیاتی کاملا منحصربه‌فرد دارد. به همین دلیل ممکن است پاسخ‌های خاص و گاها غیرمنتظره‌ای به پرسش‌های شما بدهد.

در چنین شرایطی لازم است با ذهن باز به پاسخ‌های او گوش دهید؛ چرا که شما قصد دارید یک تیم متشکل از تعداد زیادی افراد بسازید که هر یک ایده‌های مخصوص به خود را دارند.

بنابراین نباید انتظار داشته باشید که پاسخ‌های متقاضیان کاملا مطابق با انتظارات و ایده‌آل‌های ذهنی شما باشد. یک پاسخ متفاوت لزوما یک پاسخ نادرست نیست!

4 دسته مهم از نمونه سوالات تکنیک مصاحبه استار

برای آن که دید بهتری نسبت به سوالات متد STAR کسب کنید، در ادامه مثال‌هایی از این سوالات را در 4 گروه مختلف از مهارت‌ها ذکر کرده‌ایم. شما می‌توانید با توجه به نیاز سازمان خود، تعدادی از آن‌ها در متد مصاحبه STAR به کار ببرید. این 4 دسته از سوالات عبارتند از:

1. سوال‌های سنجش مهارت‌های تصمیم گیری
2. سوال‌های سنجش مدیریت بحران
3. سوال‌های سنجش پتانسیل رهبری
4. سوال‌های سنجش میزان خودشناسی

در ادامه به بررسی هر یک از این دسته سوالات خواهیم پرداخت:

دسته اول- سوالات سنجش مهارت‌های تصمیم‌گیری

• در مورد یک تصمیم سخت که در یک سال گذشته گرفتید، توضیح دهید.
• در مورد زمانی توضیح دهید که چندین پروژه به صورت همزمان در دست داشتید و باید آن‌ها را اولویت‌بندی می‌کردید.
• می‌توانید زمانی را به یاد بیاورید که بازخوردهای متناقضی در مورد عملکرد خود دریافت کردید؟ عکس‌العملتان چه بود؟

دسته دوم- سوالات سنجش مدیریت بحران

• در مورد یک تصمیم‌گیری غیرمعمول خود و نحوه اجرای آن توضیح دهید.
• درباره یک موقعیت استرس‌زا در محل کار خود و نحوه مدیریت آن صحبت کنید.
• در مورد موقعیتی که مجبور بودید با یک مشتری بسیار ناراضی تعامل داشته باشید، توضیح دهید.
• در خصوص زمانی که با مافوق خود اختلاف نظر داشتید صحبت کنید و بگویید که چطور آن را مدیریت کردید.
• درباره زمانی توضیح دهید که مجبور بودید یک موضوع کاملا ناآشنا را در مدت کوتاهی یاد بگیرید.

دسته سوم- سوالات سنجش پتانسیل رهبری

• در مورد تجربیاتی که در آن‌ها از قدرت رهبری خود استفاده کرده‌اید، توضیح دهید.
• درباره پروژه‌ای که آن را به فرد دیگری تفویض کردید، صحبت کنید.
• تا به حال مجبور بوده‌اید یک بازخورد منفی به همکارتان بدهید؟ چطور این کار را مدیریت کردید؟
• در خصوص زمانی توضیح دهید که ابتکار عمل به خرج دادید و رهبری کاری را به عهده گرفتید.

دسته چهارم- سوالات سنجش میزان خودشناسی

• در مورد زمانی صحبت کنید که با همکاری که به شما علاقه‌ای نداشت، کنار آمدید.
• درباره موقعیتی توضیح دهید که تلاش کردید کاری را به انجام برسانید، اما در آن شکست خوردید.
• در خصوص زمانی صحبت کنید که به خاطر عملکردتان توبیخ شدید یا مورد انتقاد شدید قرار گرفتید.
• درباره پروژه‌ای توضیح دهید که می‌دانستید در زمان ددلاین به پایان نمی‌رسد و شما عواقب این موضوع را به حداقل رساندید.
• در مورد زمانی صحبت کنید که احساس کردید در محیط کار شنیده نمی‌شوید. چگونه ایده‌های خود را به همکارانتان نشان دادید؟

در صورتی که نیاز دارید تا تعداد بیشتری از نمونه سوالات مصاحبه استار را داشته باشید این منبع را نگاه کنید.

اگر به درستی از تکنیک استار در مصاحبه استفاده کنید…

هرهری مذهب بودن در هر چیزی بد است، به ویژه در کسب و کار، اینکه از فردی دعوت کنید تا به مصاحبه شغلی با شما بنشیند اما یک آش شلم شوربایی از سوالاتی بدون هدف از وی بپرسید، نه تنها شما را در انتخاب و گزینش درست دچار مشکل می‌کند، بلکه مصاحبه شونده را هم دچار سردرگمی خواهد کرد. بنابراین باید از یک متد یا الگو استفاده کرد، اگر از متد مصاحبه star استفاده می‌کنید، مواردی که در بالا گفتیم را رعایت کنید، به جز تکنیک مصاحبه استار روش‌های دیگری هم وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید، فرقی نمی‌کند کدام روش! مهم روش‌مند بودن مصاحبه است.

ما در این مطلب تکنیک star در مصاحبه را توضیح دادیم، شاید شما بخواهید تکنیک خودتان را خلق کنید، در پایان این نکته را نیز به یاد داشته باشید که سوالات این متد باید به صورت معقول و منطقی به کار روند. پرسیدن ده‌ها سوال رفتاری و شایستگی‌محور به صورت پشت سر هم فقط باعث سردرگمی شما و کارجو خواهد شد. به همین دلیل بهتر است این سوالات را به صورت ترکیبی با سوالات معمول و استاندارد مطرح کنید و مصاحبه‌شونده را در دریایی از سوالات دشوار غرق نکنید!